Aufgabe
Von Phänomenologie zu Politik
Mit Philosophen wie Rudolf Boehm, Willy Coolsaet und Jacques De Visscher pflegt Gent eine reiche Tradition phänomenologischer Forschung, die stets gesellschaftlich und politisch ausgerichtet war.
Der Knooppunt Fenomenologie (Knotenpunkt Phänomenologie) macht es sich zur Aufgabe, diese Tradition weiterzuführen. In erster Linie will er ein digitales Archiv sein, das schnellen und zentralen Zugriff auf das in der Vergangenheit aufgebaute Oeuvre ermöglicht. Phänomenologie beinhaltet jedoch mehr als die Konservierung der Vergangenheit. Es gilt, die Phänomenologie zu aktualisieren und sich mit den politisch-wirtschaftlichen und ökologischen Herausforderungen unserer Zeit auseinanderzusetzen. Soziale Probleme sind kritisch und an der Wurzel anzugehen.
In Publikationen, Vorträgen, Seminaren und dialogischer Zusammenarbeit mit Universitäten, Hochschulen und der gesellschaftlichen Mitte erkundet der Knooppunt Alternativen.
Initiativen
Das Archiv
Das Rudolf-Boehm-Archiv will das Werk des Philosophen Rudolf Boehm digitalisieren und so der Öffentlichkeit zugänglich machen. Sein Nachlass besteht aus Büchern, Artikeln, Audioaufzeichnungen, Interviews und seinem persönlichen Archiv, das bisher unveröffentlichte Manuskripte und Briefwechsel enthält. Auch die Zeitschrift Kritiek liegt in digitaler Form vor. Sie ist aus der gleichnamigen Diskussionsgruppe hervorgegangen, deren Mittelpunkt Boehm jahrzehntelang war.
Das digitale Archiv hat den work-in-progress-Status. Auf die meisten Bücher Boehms ist der online-Zugriff bereits möglich. Für die Digitalisierung der Werke, die im Springer-Verlag herausgekommen sind, haben wir aus urheberrechtlichen Gründen bis auf weiteres keine Genehmigung. Die unveröffentlichten Manuskripte sind zum Teil handgeschrieben und mitunter schwer lesbar. Sie werden von Guy Quintelier publikationsgerecht aufbereitet. Auch das Werk von Freunden und Kollegen, das sich implizit oder explizit mit dem Denken Rudolf Boehms auseinandersetzt, soll hier zugänglich gemacht werden.
Naturphilosophie von Rudolf Böhm
Am Samstag, 24. April, veranstaltete der Knoten Phänomenologie im Rahmen des Tages der Philosophie einen Online-Vortrag über Böhms Naturphilosophie. Dies geschah in Zusammenarbeit mit dem philosophischen Magazin De Uil van Minerva und Avansa (der neue Name von Vormingplus).
In einer Videobotschaft erzählte Jan Leyers , wie Böhm ihn beeinflusst hat:
https://www.dropbox.com/s/tick4fyl11352de/BOEHM%20Jan%20Leyers%20highest.mp4?dl=0
Nachrichten
Sessie 1
We lezen de tekst in de Nederlandse vertaling van Joris Duytschaever:
https://drive.google.com/file/d/1LebTJDgGDS0p5UB3wVEeA_6yE211ob5E/view?usp=drive_link
In voorbereiding op de sessie van 6 maart geven we een selectie van passages die we kunnen bespreken. De excerpten lopen slechts tot het einde van hoofdstuk 3 van Derrida's inleiding. Ik tracht nog, zoals beloofd, een tweede deel te geven tot het einde van het 7e hoofdstuk (p110). Ziehier de links:
excerpten deel 1
excerpten deel 2
De dialoog Menoon (hierbij ingesloten) is één van de belangrijkste dialogen van Plato. Hij is vaak gebruikt om een nieuwe aanzet te geven, bvb. door Aristoteles die er voortdurend tegen argumenteert. Zoals iedereen wel weet betreft de dialoog Plato/Socrates' opvatting over de herinnering van de waarheid. Het probleem dat Socrates gebruikt om dit aan te kaarten is wiskundig. Ik denk dat het belangrijk is dat we in voorbereiding van ons cartel de oefening doen om, elk voor zich, het probleem van de verdubbeling van het vierkant op te lossen adhv de woorden die Socrates gebruikt. Dat zal ons in de geestesgesteldheid brengen waarover Socrates spreekt en dat is belangrijk om de tekst van Husserl te lezen.
Voorlopig gaan we niet in op het probleem van de herinnering zoals Plato dit voorstelt, maar we gebruiken enkel het wiskundige probleem dat hij stelt, en trachten het op te lossen met de middelen die in Husserl's oorsprong van de meetkunde worden besproken : de taal (en wat mezelf betreft al meteen een tekening).
Het probleem wordt uiteengezet in enkele bladzijden, van 82b tot 85c. De tekst is niet lang en het is belangrijk om te pogen enkel de woorden te volgen om tot een begrip van de oplossing te komen. Het geeft meteen aan welke de problemen zijn die Husserl wil bespreken.
https://drive.google.com/file/d/1uB8KCW9eiYmmAlcbn1HXd_Wg3Wu2ldtO/view?usp=drive_link
Een jong tijdschrift VSTN
In de zomereditie van 2023 vroeg de redactie van VSTN aan Knooppunt Fenomenologie naar het opzet en werking van ons archief. Ze vroeg ons ook enige toelichting te geven bij wat fenomenologie behelst en meer in het bijzonder de geschiedenis van de fenomenologie in Frankrijk. Maar het nummer bevat ook stukken over fenomenologie en psychiatrie, een poging om de rechten van minderheden te bedenken vanuit Heideggers erzijn, en een geschiedenis van het fenomenologische onderzoek naar Vibe.
Je vind het via deze link:
https://drive.google.com/file/d/1riBuSq-V4XJLaArrNq61xtG-6cUUWI8G/view?usp=sharing
VSTN snijdt ook andere thema's aan in dit nummer: naast een essay van de gerenommeerde Sloveense filosofe, Alenka Zupancic, getiteld 'Is sex passé?' vind je er een essays over muziek, de schoonheid van de wijsbegeerte, over vanzelfsprekendheid, over de journalistiek van Simone de Beauvoir, over chatbots en over reminiscensie.
Het tijdschrift is een levendig discussieforum: in dit nummer een discussie tussen Gertrudis van de Vijver, Sigrid Wallaert en Kobe Keymeulen.
Het geheel wordt afgesloten door enkele gedichten en tekeningen.